1450 agns di Friûl



O sin sot Pasche: propit dôs Paschis a insuazin il principi e la fin dal Friûl langobart.
Te Pasche dal 568 i Langobarts a lassavin la Panonie par cjapâ la Italie.
Passant lis Alps il prin teirtori che a cjatavin al jere il nestri: la tradizion e dîs che dal çuc di une mont di là che si viodeve su dute la planure il re Alboin i proponeve a Gjisulf di jessi
il Duche di chel prin teritori.
Al è il moment che al nas il Friûl: prime Forum Iulii al jere dome il non di Cividât, che al devente capitâl dal Ducât. In curt il Ducât di Forum Iulii al passarà di jessi il ducât cun capitâl Cividât a jessi il Ducât dal Friûl.
Te sô stesse nassite si viôt il caratar che il Friûl al varà par simpri: Gjisulf nol è un sotan tes mans dal Re, tal cjapâ la autoritât sul ducât al pretint e al oten di tignî cun se lis miôr fameis langobardis e lis mandriis des miôr cjavalis.
Di chel moment il Ducât dal Friûl al sarà in sostance une istituzion confederade al Ream langobart di Italie, al sielzarà scuasit simpri in autonomie il so Duche, al fasarà une politiche, ancje militâr e internazionâl, par so cont.
Il Friûl al nas langobart e autonom: al resterà langobart par doi secui, al restarà leât ae idee de autonomie par simpri.